پژهش بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار در 50 صفحه ورد قابل ویرایش

پژهش بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار در 50 صفحه ورد قابل ویرایش

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دورة دبیرستان شهرستان بیجار صورت گرفته است.

جامعة آماری، دانش‌آموزان دوره دبیرستان شهرستان بیجار که جمعاً 610 نفر دانش‌آموزاعم از دختر و پسر را شامل می‌شود، می‌باشد.

40 نفر به عنوان نمونه آماری از بین این دانش‌آموزان به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شد که 20 نفر پسر و 20 نفر دختر می‌باشد.

آزمون ارزیابی عزت نفس آنها، پرسشنامه 58 سؤالی عزت نفس کوپر اسمیت و نمره معدل ترم قبل بیانگر نمره پیشرفت تحصیلی آنهاست.

هدف از تحقیق حاضر آزمودن این فرضیه است که در بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان رابطه وجود دارد.

همچنین بین عزت نفس با جنسیت رابطه وجود دارد.

پس از اجرای آزمون و تجزیه و تحلیل آماری و برآورد نتایج زیر بدست آمد:

1-ضریب همبستگی در پسران 96/0 و در دختران 93/0 مثبت می‌باشد و ضریب همبستگی بسیار بالایی است بنابراین فرضیه اول تأیید می‌شود و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی‌داری دارد.

2-ضریب همبستگی در دختران با پسران تفاوت معنی‌داری ندارد زیرا در هر دو همبستگی خیلی بالاست بنابراین عزت نفس با جنسیت رابطه ندارد.







فهرست مطالب

عنوان صفحه

بسم الله الرحمن الرحیم..................................................................................................................................................... الف

تقدیر و تشکر.................................................................................................................................................................... ب

چکیده................................................................................................................................................................................ ت

فهرست مطالب................................................................................................................................................................... ث

فهرست جدواول................................................................................................................................................................ ح



فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه.................................................................................................................................................................................. 2

بیان مسأله.......................................................................................................................................................................... 4

اهمیت و ضرورت مسأله...................................................................................................................................................... 5

اهداف.................................................................................................................................................................................. 6

سؤالات و فرضیه‌ها.............................................................................................................................................................. 6

متغیرها و تعاریف عملیاتی................................................................................................................................................. 7



فصل دوم: پیشینه تحقیق

مبانی نظری........................................................................................................................................................................ 9

مبانی تجربی....................................................................................................................................................................... 18

مدل تحلیلی....................................................................................................................................................................... 21



فصل سوم: رو‌ش‌شناسی

روش تحقیق........................................................................................................................................................................ 23

جامعه آماری....................................................................................................................................................................... 23

نمونه آماری........................................................................................................................................................................ 23

ابزارها.................................................................................................................................................................................. 23

روشهای آماری................................................................................................................................................................... 24











فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها



فصل پنجم: نتیجه‌گیری

بحث بر یافته‌ها................................................................................................................................................................... 39

محدودیت‌ها........................................................................................................................................................................ 40

پیشنهادات.......................................................................................................................................................................... 41



منابع و مأخذ........................................................................................................................ 42



ضمائم

پرسشنامه............................................................................................................................................................................ 43







فهرست جداول و نمودار



جدول شماره (1-4)--------------------------------------------------------- 27

جدول شماره(2-4)--------------------------------------------------------- 28

جدول شماره(3-4)--------------------------------------------------------- 29

جدول شماره(4-4)--------------------------------------------------------- 30

جدول شماره(5-4)--------------------------------------------------------- 31

جدول شماره(6-4)--------------------------------------------------------- 32

جدول شماره(7-4)--------------------------------------------------------- 33

جدول شماره(8-4)--------------------------------------------------------- 33

جدول شماره(9-4)--------------------------------------------------------- 34

جدول شماره(10-4)-------------------------------------------------------- 34

نمودار شماره(1-4)--------------------------------------------------------- 35

نمودار شماره(2-4)--------------------------------------------------------- 36

نمودار شماره(3-4)--------------------------------------------------------- 37













اول: طرح تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت مسئله

اهداف

سؤالات و فرضیه‌ها

متغیرها و تعاریف عملیاتی





















مقدمه:

یکی از مهم‌ترین صفات بشری برای رسیدن به هدف‌هایی که انسان در پیش دارد عزت نفس است برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی، قدرت تصمیم‌گیری و ابتکار، خلاقیت، سلامت فکر و بهداشت روانی ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس و احساس خود ارزشمندی دارد.

منظور از عزت نفس، احساس و تصوری است که فرد به مرور زمان نسبت به خویشتن در ذهن می‌پروراند. به عبارت ساده‌تر، عزت نفس یعنی، ارزیابی فرد از خودش، حال این برداشت و ارزیابی می‌تواند مثبت و خوشایند باشد، یا منفی و ناخوشایند.

کودکانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، معمولاً احساس خوبی نسبت به خود دارند و بهتر می‌توانند اختلافات خود را با سایر کودکان حل کنند و در مقابله با مشکلات، ناملایمات و ناکامی‌ها مقاوم‌ترند این کودکان اغلب خنده‌رو و خوش‌بین، منطقی و دارای خودپنداری مثبت هستند و از زندگیشان لذت می‌برند. برعکس، کودکانی که دارای عزت نفس پائینی هستند، اغلب در مواجهه با مشکلات و سختی‌ها دچار اضطراب فراوان و ناکامی می‌شوند. این گروه از کودکان معمولاً در حل تعارضات و اختلافات موجود با سایر هم سن و سالانشان مشکل دارند آن‌ها دائم با افکار انتقادی از خویشتن، موجب اذیت و آزار خود می‌شوند(سلحشور، 1379).

برای اینکه کودکان و نوجوانان بتوانند از حداکثر ظرفیت ذهنی و توانمندی‌های بالقوه‌ی فرد برخوردار شوند می‌بایست از نگرش مثبت نسبت به فرد و محیط اطراف و انگیزه‌ای غنی برای تلاش و کوشش بهره‌مند شوند بی‌شک نوجوانانی که دارای عزت نفس قابل توجهی هستند، نسبت به همسالان خود در شرایط مشابه، پیشرفت تحصیلی و کارآیی بیشتری از خود نشان می‌دهند و نیز از بارزترین ویژگی‌های صاحبان تفکر واگرا و افراد خلاق، داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس بالاست.

لذا پرورش عزت نفس در کودکان و نوجوانان از مهم‌ترین وظایف اولیاء و مربیان می‌باشد که در این ارتباط بیشترین نقش برعهده‌ی الگوهای رفتاری است(افروز، 1373).

موفقیت‌های تحصیلی و شکست‌های تحصیلی فرد در مدرسه و مسائل مربوط به تحصیل متقابلاً بر عزت نفس و عزت نفس بر تحصیل تأثیر می‌گذارند که میزان تأثیر آن از جامعه‌ای به جامعه دیگر فرق می‌کند. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86 می‌پردازند.



























بیان مسأله:

عزت نفس، احساس ارزش، درجه تصویب تأیید، پذیرش و ارزشمندی است که شخص نسبت به خویشتن احساس می‌کند (شاملو، 1372). وقتی سخن از عزت نفس به میان می‌آید ارزش شخصی یا احساسی که از فرد در نظر اعضای گروه مجسم می‌شود مطرح می‌گردد. یکی از پیچیده‌ترین و ناراحت کننده‌ترین مسائل شخصیتی عقده حقارت است. کودکانی که احساس بی‌لیاقتی و عقب‌ماندگی می‌کنند کمتر برای موفقیت و انجام دادن کارها به تلاش و کوشش دست می‌زنند. رشد سالم شخصیت ایجاب می‌کند که شخص نه فقط برای شناخت خود، بلکه بیشتر برای پذیرش خود فعالیت کند پژوهش‌های ارزشمندی درباره‌ی ارتباط خودشناسی فرد در رابطه با رشد سالم و سازگاری‌های شخصیتی افراد انجام گرفته و نتایج مثبت و سودمندی به بار آورده است(پارسا، 1376).

در زمینه رابطه‌ی بین احساس ارزشمندی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی، نظر مربیان و اساتید و متخصصان تعلیم و تربیت بر این است که عوامل روحی و روانی تأثیر بسیار بالایی در موفقیت یا عدم موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان دارد پژوهش‌های زیادی در زمینه پی بردن به رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی صورت گرفته است. گسترده‌ترین این تحقیقات پژوهشی است که به وسیله گیل دات انجام شده نتایج تحقیق مؤید رابطه بالا بین انگیزه پیشرفت و عزت نفس است. یکی دیگر از این پژوهش‌ها در زمینه‌ی عزت نفس یافته‌های کوپر اسمیت است که در سال 1967 منتشر شد. به نظر کوپر اسمیت منابع عزت نفس شامل موارد ذیل‌اند:

پای بند بودن به آداب و قوانین اجتماعی و اخلاقی
مهم بودن: وقتی شخص متوجه گردد که اهمیت دارد و در زندگی دیگران مهم است عزت نفس او بالا می‌رود.
موفقیت
قدرت: وقتی شخص احساس قدرت کند، در نتیجه می‌تواند روی سایرین اثر گذاشته و متعاقباً عزت نفس او بالا می‌رود.

بنابراین ارزش وجودی عزت نفس به عنوان بعدی از ابعاد شخصیت انسان و ارتباط آن با موفقیت‌ها و با شکست و ناکامی‌های فرد قابل ملاحظه و تبیین است. در این تحقیق که بررسی رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86 است سعی می‌کنیم که این رابطه را با استفاده از پرسشنامه عزت نفس به نتیجه برسانیم. حال سؤال این است که عزت نفس و پیشرفت تحصیلی چه رابطه‌ای با هم دارند؟



اهمیت و ضرورت مسأله:

داشتن عزت نفس برای یک زندگی موفقیت‌آمیز لازم است بنابراین باید به تقویت آن در بین دانش‌آموزان پرداخت.

از آنجا که عزت نفس کودک زمینه و اساس ادراکات وی از تجارب زندگی را مهیا نماید، امری ارزشمند محسوب می‌گردد شایستگی عاطفی-اجتماعی که از چنین شناخت مثبت از خود ناشی می‌شود، می‌تواند به عنوان نیرویی در مقابل مشکلات جدی آینده به کودک کمک کند.

عزت نفس جنبه مهمی از عملکرد و کشش کلی کودک است و به نظرمی‌رسد به صورت تعاملی با زمینه‌های دیگری از جمله سلامت روانی و عملکرد تحصیلی ارتباط دارد به این معنی که عزت نفس می‌تواند علت و هم معلول نوعی از عملکرد باشد که در سایر حوزه‌ها رخ می‌دهد(پپ و همکاران، 1988).

در بحث از اهمیت و ضرورت موضوع می‌توان به آیات قرآن و احادیث مراجعه نمود.

خداوند در سوره فاطر آیه ده می‌فرماید: « هر که طالب عزت است بداند که تحکم و عزت خاص خدا است، کلمه نیکوی توحید و (روح پاک آسمانی) به سوی خدا بالا رود و عمل نیک خالص آن را بالا برد».

و در سوره منافقون آیه هشتم آمده است که: «عزت خاص خدا و رسول و مؤمنین است». پیامبر گرامی اسلام در این باره فرموده است: «زندگی که در آن انسان زیردست و خوار باشد مردن از آن بهتر است و مردنی که با پیروزی مقرون باشد، صدهزار بار بر زندگی ذلت‌بار ترجیح دارد».

همچنین پیامبر گرامی می‌فرمایند: کسی که نفس خود را شناخت به یقین خدا را شناخته است حضرت علی (ع) می‌فرمایند: خویشتن‌شناسی سودمندترین دانش‌هاست.



اهداف:

هدف کلی:

تعیین رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در میان دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان بیجار

هدف جزیی:

1-تعیین میزان رابطه‌ی عزت نفس با پیشرفت تحصیلی

2-تعیین میزان رابطه‌ی عزت نفس با جنسیت



سؤال‌ها:

1-آیا بین عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه‌ وجود دارد؟

2-آیا بین عزت نفس با جنسیت رابطه وجود دارد؟



متغیرها:

عزت نفس (متغیر مستقل): تصورات، نگرش‌ها و ارزیابی‌هایی که شخص بطور مداوم از خود انجام می‌دهد

پیشرفت تحصیلی (متغیر وابسته): موفقیت در هدف‌های تربیتی تعیین شده که به عنوان عملکرد تحصیلی دانش‌آموز در نظر گرفته شده است.



تعریف عملیاتی:

عزت نفس: منظور از عزت نفس در تحقیق حاضر میزان نمره‌ای است که فرد از آزمون کوپر اسمیت کسب کرده است.

پیشرفت تحصیلی: منظور از پیشرفت تحصیلی در پژوهش حاضر نمره معدل ترم گذشته دانش‌آموزان در تمام دروس است. ‌

مقطع تحصیلی که این تحقیق در آن صورت گرفته است دانش‌آموزان دوره دبیرستان شهرستان بیجار است.







بحث بر یافته‌ها:

یافته‌های حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که همبستگی خیلی بالا بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس وجود دارد و نتیجه می‌گیریم که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد همچنین در این تحقیق عزت نفس در پسران و دختران تقریباً یکسان است و تفاوت معناداری در این مورد وجود ندارد زیرا در هر دو گروه همبستگی خیلی بالاست.

از میان هماهنگی بین یافته‌های تحقیق حاضر و تحقیقات قبلی بر می‌آید که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی‌داری مستقیمی وجود دارد.

چنانچه خانم فاطمه سیف‌پناهی دربارة رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر ناحیه 1 مرکز پیش دانشگاهی سنندج سطح 46/0 را بدست آورده بود و بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری قائل بود چنانچه هر چه افراد دارای عزت نفس بالایی بودند به مراتب در تحصیل نیز پیشرفت چشمگیری را نشان می‌دادند.

تحقیق آقای هادی پورهاشمی درباره رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در سال 1370 انجام یافته و جامعه آماری دانش‌آموزان سال سوم متوسطه فرهنگ و ادب ریاضی و علوم تجربی (شهرستان قائم بود که ضریب همبستگی عزت نفس و پیشرفت تحصیلی برای آزمودنی‌ها از نظر آماری معنادار است).

پس می‌توان نتیجه گرفت که بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس یک رابطه تنگاتنگ و مثبت از نظر آماری وجود دارد زیرا هماهنگی نتیجه تحقیق حاضر با تحقیقات دیگر بیانگر ارتباط بین دو متغیر پیشرفت تحصیلی و عزت نفس است و می‌توان این تحقیق را به دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار تعمیم داد.

اما رابطه عزت نفس با جنسیت تأیید نمی‌شود زیرا در عزت نفس دختران با پسران تفاوت معناداری وجود ندارد.





محدودیت‌های تحقیق:

1-کمبود منابع و عدم دسترسی به منابع اینترنتی در مورد موضوع پژوهش

2-عدم در اختیار داشتن آزمون هوش برای شسنجش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان لذا در این تحقیق معدل دانش‌آموزتن ملاک سنجش قرار گرفت.

3-نداشتن تجربه و اطلاعات کافی محقق در زمینه کارهای تحقیقی

4-احتمال عدم همکاری و پاسخ دادن صادقانه برخی از آزمودنی‌ها







پیشنهادها:

از آنجا که والدین، معلمین و مدرسه اهمیت زیادی در ارزشیابی مثبت کودکان و نوجوانان از توانایی‌های عزت نفس دارند لذا کاربردهای تربیت یدر قالب پیشنهاداتی برای والدین، معلمین و مدرسه ارائه می‌گردد.

-در کارهای منزل، مدرسه با فرزندان خود مشورت کنید و در فعالیت‌های گروهی لازم با آنها مشورت داشته باشید چرا اینکه در چنین کارهایی فرزند احساس می‌کند فرد ارزشمندی است.

-سعی نمائید توانمندی‌های فرزند خود را مدنظر داشته باشید و بیش از حد ضعف‌ها و ناتوانایی‌های او را به رخ او نکشید.

-نوجوانانی که عزت نفس لازم و آمادگی کافی برای کسب استقلال ندارند نباید تحت فشار قرار گیرند بلکه ضمن توجه به اهمیت مسأله باید مدتی با آنها مدارا کرد تا برای کسب آن آماد و علاقمند شوند.

-معلم باید دانش‌آموزان را به جای رقابت با دیگران به رقابت با خود تشویق نماید زیرا این روش مضرات رقابت با دیگران را ندارند و به عزت نفس آنها صدمه وارد نمی‌سازد.

-برای ایجاد سازگاری بیشتر و افزایش عزت نفس نوجوانان لازم است که معلمین در وضع و اجرای مقررات در کلاس و مدرسه سهیم نماید، این روش حس مسئولیت‌پذیری را در نوجوان افزایش می‌دهد.

-مدرسه می‌تواند از طریق برنامه‌های کلاسی و غیرکلاسی دانش‌آموزان را با مشاغل و حرف گوناگون آشنا کند بدین ترتیب عزت نفس را در آنها افزایش می‌دهد.